लौकिक संस्कृतव्याकरणे यथा सन्धि भवति तथैव वैदिकसंस्कृते अपि सन्धय: भवन्ति एव । सम्प्रति वयं व्याकरणकक्ष्यायां वैदिकसन्धिविषये पठिष्याम: ।
वैदिकीसन्धय: अपि प्रायश: लौकिकसन्धिवत् एव भवन्ति । परन्तु एतेषां नामानि भिन्नानि भवन्ति । वैदिक संस्कृते अपि सन्धय: त्रय:: एव भवन्ति ।
1- स्वर सन्धि:
2- व्यंजन सन्धि:
3- विसर्ग सन्धि: च
अत्र क्रमश: एते सन्धय: प्रस्तूयन्ते । पूर्वं तु स्वरसन्धि: तस्य भेदा: च प्रस्तूयते ।
वैदिक स्वरसन्धि: नवधा भवति । एते निम्नोक्तं सन्ति ।
1- प्रश्लिष्ट सन्धि:
2- क्षेप्र सन्धि:
3- अभिनिहित सन्धि: 4- भुग्न सन्धि:
5- उद्ग्राहवत् सन्धि:
6- उद्ग्राह सन्धि:
7- उद्ग्राहपदवृत्ति सन्धि:
8- प्रगृहीतपदसन्धि:
9- द्विसन्धि:
एतेषां व्याख्या अग्रिमलेखे कुर्म: । तावत् नमो नम: ।
संस्कृतजगत्
टिप्पणियाँ
एक टिप्पणी भेजें