सूत्रम् - ष्टुना ष्टु: ।।
स् तथा तवर्गस्य (त, थ, द, ध, न) पूर्वं, पश्चात् वा ष् तथा टवर्गस्य (ट, ठ, ड, ढ, ण) वर्णा: भवन्तु चेत् 'स्'कारं, 'त'वर्गं च परिवर्त्य 'ष्'कार: तथा 'ट'वर्ग: भवति । एतत् परिवर्तनं यथासंख्यमनुदेश: समानाम् सूत्रेण यथासंख्य भविष्यति ।
इत्युक्ते परिवर्तनं अर्धोक्तविधिना भविष्यति ।।
'स्' > 'ष्',
'त' > 'ट',
'थ' > 'ठ',
'द' > 'ड',
'ध' > 'ढ',
'न' > 'ण'
हिन्दी -
सकार तथा तवर्ग से पहले अथवा परे षकार तथा टवर्ग होने पर सकार तथा तवर्ग का परिवर्तन होकर षकार तथा टवर्ग हो जाएगा । आदेश यथासंख्य होंगे अर्थात् स की जगह ष, त की जगह ट, थ की जगह ठ, द की जगह ड, ध की जगह ढ तथा न की जगह ण आदेश होगा ।
इति
0 टिप्पणियाँ