४२ प्रत्याहारपरिचयः ।।

४२ प्रत्याहाराः

प्रत्याहारपरिचयक्रमे एव सर्वेषां ४२ प्रत्याहाराणां विवरणमत्र दीयते । सर्वे प्रत्याहाराः अकारादिक्रमेण दीयन्ते । तेषामन्तर्गतमागतानां वर्णानामपि परिचयः सविस्तरं दीयते ।

1. अण् – अ इ उ
2. अक् – अ इ उ ऋ लृ
3. अच् – अ इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ
4. अट् – अ इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ ह य व र
5. अण् – अ इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ ह य व र ल
6. अम् – अ इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ ह य व र ल ञ म ङ ण न
7. अश् – अ इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ ह य व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द
8. अल् – अ इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ ह य व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स ह
9. इक् – इ उ ऋ लृ
10. इच् – इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ
11. इण् – इ उ ऋ लृ ए ओ ऐ औ ह य व र ल
12. उक् – उ ऋ लृ
13. एड्. – ए ओ
14. एच् – ए ओ ऐ औ
15. ऐच् – ऐ औ
16. हश् – ह य व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द
17. हल् – ह य व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स ह 
18. यण् – य व र ल
19. यम् – य व र ल ञ म ङ ण न
20. यञ् – य व र ल ञ म ङ ण न झ भ
21. यय् – य व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प
22. यर् – य व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स
23. वश् – व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द
24. वल् – व र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स ह 
25. रल् – र ल ञ म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स ह
26. मय् – म ङ ण न झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प
27. ङम् – ङ ण न
28. झष् – झ भ घ ढ ध
29. झश् – झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द 
30. झय् – झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प
31. झर् – झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स
32. झल् – झ भ घ ढ ध ज ब ग ड द ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स ह 
33. भष् – भ घ ढ ध
34. जश् – ज ब ग ड द
35. बश् – ब ग ड द
36. खय् – ख फ छ ठ थ च ट त क प
37. खर् – ख फ छ ठ थ च ट त क प श ष स
38. छव् – छ ठ थ च ट त
39. चय् – च ट त क प
40. चर् – च ट त क प श ष स
41. शर् – श ष स
42. शल् – श ष स ह

इति